Cam Khai Chan Chau Cang

Trong số những đài tưởng niệm chiến tranh trên khắp nước Mỹ, không một nơi nào sống động và gần gũi với hiện thực như Trân Châu cảng tại Honolulu.

Đứng trên đài tưởng niệm hình chiếc tàu chiến trắng toát, được xây trên xác của chiến hạm USS Arizona, khách tham quan không nén được cảm xúc dâng trào. Đây là nơi cách nay gần 70 năm, USS Arizona đã trúng phải 4 quả bom nặng 800 kg do các oanh tạc cơ Nhật Bản giáng thẳng xuống. Sức công phá mãnh liệt của những quả bom này đã nhấn chìm USS Arizona xuống lòng đại dương, và con tàu trở thành mồ chôn sống khoảng 1.177 thủy thủ vào cái ngày định mệnh 7.12.1941.

Theo lời những người sống sót, bất chấp nỗ lực khoan thân tàu để cứu các thủy thủ mắc kẹt bên trong, chiếc USS Arizona vẫn chìm dần trong lúc những tiếng kêu cứu bên trong tàu vẫn còn vang lên nhức nhối. Cũng chính từ trận đánh này mà Mỹ đã quyết định tham chiến trong Thế chiến thứ 2, đặt dấu chấm hết cho phe phát xít vào năm 1945.

Trong buổi sáng đẹp trời của một ngày đầu hạ, những làn gió vỗ về dịu mát thổi từ Thái Bình Dương không làm nguôi đi cảm giác bùi ngùi xen lẫn buồn bã của những người có mặt trên đài tưởng niệm. Họ chầm chậm và lặng lẽ di chuyển theo hàng, đợi đến lượt mình để tận mắt ngắm sa bàn của tàu USS Arizona, rồi dõi mắt đọc tên khắc trên tấm bia lớn để biết được tên tuổi những nạn nhân trong mồ chôn tập thể phía dưới, hoặc nhìn xuống mặt nước để chứng kiến soái hạm USS Azirona vẫn tiếp tục “rỉ máu” thông qua các vết dầu loang không ngừng trên mặt biển. Lịch sử chợt trỗi dậy một cách khốc liệt và quá thực, nhắc lại rằng chiến tranh mang lại đau thương và tàn phá đến mức nào, và tại sao nên trân trọng những giây phút quý báu của hòa bình.

Trước khi lên thuyền đến đài tưởng niệm giữa biển, người tham quan sẽ được xem một đoạn phim tài liệu trắng đen dài 23 phút để hiểu thêm về trận chiến tại Trân Châu cảng. Điểm đặc biệt ở khu tưởng niệm này là miễn phí vé vào cửa, và những người hướng dẫn, thành viên của đơn vị công viên quốc gia hoặc các cựu binh đã sống sót sau cuộc tấn công, sẽ có cuộc trao đổi ngắn với người tham quan. Một cư dân lâu năm tại Honolulu cho biết những người hướng dẫn du khách tại đây đều là tình nguyện viên, tham gia hoạt động công ích để giới thiệu cho khách du lịch biết được lịch sử một thời của Hawaii.